GELENEK GÖRENEK
|
SÜNNET DÜĞÜNÜ
|
|
Sünnet düğünü başlamadan önce davetiyeler bastırılarak köyümüz halkı ve dışarıdaki akrabalara dağıtılır ve düğüne davetler yapılır. Sünnet düğünleri mevlitli, yemekli ve eğlenceli yapılır. Kına gecesi diye tabir edilen akşam eğlence düzenlenir çalgı olarak teyp veya org kurulur. Gelen misafirler eğlenirler, oynarlar düğün sahibi bu akşam kola kuruyemiş vs. ikramlarda bulunur. Gecenin sonunda çocuğa kına (kimi zaman ağıtlar eşliğinde) yakılır. Ertesi gün çocuk araba eşliğinde konvoy halinde gezdirilir. Öğle namazından önce camimizde mevlit okunur ve müteakiben düğün evine gidilir ve yemek ikramında bulunulur. Bu arada çocuk sünnet ettirilmiş olur. Davete katılanlar çocuğun yanına giderek geçmiş olsun diyerek hediyelerini bırakırlar. Çocuğun yakınları da tebrik edilir. |
|
BAYRAMLARIMIZ
|
|
Ramazan ve kurban bayramlarının arefe günü mezarlığımıza gidilir ve mezarlar ziyaret edilir. Özellikle camii cemaatı ikindi namazını müteakip topluca mezarlığa giderek mezarlıkta bir yere otururlar ve tüm geçmiş insanlarımızın ruhlarına fatihalar okuyarak, toplu dualar yaparlar. O gün Kocapınar köyü mezarlığı görmeye değerdir. Uzaktan ve yakından bir çok insan mezarlığımızı ziyarete gelirler. Bazı insanlarımız mezarlığa yanlarında su götürerek mezarların üzerine dökerler. |
|
ASKER UĞURLAMA VE KARŞILAMA GELENEĞİ
|
|
Askere gidecek gençler belli olduktan sonra genelde daha çok akrabalar asker evine ziyarete giderler. Asker uğurlamaya giderken her kes yanında çeşitli hediyeler veya para götürürler. Gençler kendi aralarında eğlence düzenleyebilirler. Askerler gidip geldikten sonra ise yine akrabalar asker evine göz aydınlığı ziyaretine giderler. Ziyarete gelenlere asker kınası verilir. |
|
HACI UĞURLAMA VE KARŞILAMA
|
|
Hacca gidecekler kesinleştikten sonra köy halkı tarafından hacı adaylarının evlerine ziyaretler başlar. Hemen hemen herkes bu ziyareti yapar buna bir hayli önem verilir. Hacılar vasıtası ile kutsal yerlere selamlar söylenir. Hac ziyaretlerinde de her kes yanına çeşitli hediyeler alarak ziyarette bulunur. Bu hediyeler çoğunlukla çay, şeker, bisküvi, çeşitli yiyeceklerdir. Hacılar gideceği gün camii önünde halk toplanarak imamla birlikte dualar yapılır. Hacılar herkesle vedalaşır bu arada ortamı hüzünlü duyguların sardığıda gözden kaçmaz. Hacılar hac farizasını tamamlayıp köye döndükten sonra da aynı gittiklerinde olduğu gibi yine aynı insanlar hoş geldin ziyaretinde bulunurlar. Hacılarda gelenlere çeşitli hacı hediyeleri (tesbih,seccade gibi) verirler.Hacdan getirdikleri zemzem ve hurmadan ikram ederler. |
|
CENAZE TÖRENLERİ
|
|
Köyümüzde cenaze olduğu gün halk başka bir işle uğraşmaz. (Ancak üzülerek söylemeliyiz ki son yıllarda bazı insanlarımızın bu konuda duyarsız oldukları görülmektedir). Cenaze evinde toplanılarak cenazeye son görevler yapılır. Cenaze yakınlarına başsağlığı taziyelerinde bulunulur. Cenaze topluca namazı kılındıktan sonra mezarlığa götürülerek defin işlemi tamamlanır. Birkaç gün cenaze evine komşuları yemek getirirler. Ayrıca başsağlığı için cenaze evine ziyaretler yapılır. Cenaze defninden sonra ilk cuma günü, kırkıncı günü ve elli ikinci günü mevlitler ve kuranı kerimler okutularak yemekler verilir. |
|
İFTAR YEMEĞİ
|
|
Genellikle Ramazan ayının onuncu gününden itibaren aileler, eşlerini-dostlarını oruç açmaya evlerine davet ederler. Böylelikle bir kaynaşma ve dayanışma sürdürürler. |
|
DERE KÖYÜNDE GİYİM-KUŞA(ESKİDEN)
|
|
Erkekler: Eskiden erkekler üstü şalvar tipli alta doğru daralan paçaları düğmeli pantolonlar giyerlerdi. Üste Ceket, (eskiden delme denilen) yelek, gömlek,kazak ve palto giyerlerdi. Ayağa ise elde örme yün çoraplar, çok eskiden çarık, günümüzde de hala giyilen kara lastik ve normal ayakkabılar giyilir. Başa ise orta yaşlılar 6 köşe veya 8 köşe kasket şapka, normal taç veya fes denilen giysiler giyilir. Kadınlar: Kadınlarımız eskiden peştamal denilen etek, öğnük, kuşak ve fistan denilen giysiler giyiyorlardı. Alta ise etek, bandik, gürgür, tumman denilen giysiler giymekte idiler. Başlarına ise cember denilen yemeniler ve eşarplar giymektedirler. Günümüzde ise genç nesil daha modern giyinmeye özen göstermektedir. Takım elbise ve pantolona da ilgi artmıştır. |
KÖYÜMÜZDE DÜNÜR GİTME, KIZ İSTEME, SÖZ KESME VE DÜĞÜN GELENEKLERİ
Dünür Gitme: Köyümüzde evlilikler genellikle görücü usulü olur fakat köy ortamı küçük bir ortam olduğu için kız erkeği erkekte kızı az çok tanır. Son yıllarda ise görücü usulü ağır ağır kalkmaya yüz tutmuştur. Yani evlenecek delikanlı gençlerimiz sevdiği bir kız varsa bir şekilde bunu ailesine duyurur. Gencimiz herhangi bir kızımızı belirlemedi ise ailesi münasip bir kız aramaya başlar. Bu köyümüzden olabileceği gibi çevre köylerden veya başka yerlerden de olabilir. Gelin adayı belirlendikten sonra dolaylı bir şekilde kız evine haber gönderilir veya bazende habersizcede ön ziyarete gidilir.Dünürcülükte yanlarına çikolata, bisküvi, çay, şeker vs. gibi hediyelerde götürülür.Dünür giderken erkek tarafının büyükleri yanlarına köyün ileri gelenlerinden bir kaç kişi alırlar.Ziyaret sebebi dile getirilir.Bu arada nezaket gereği kız, kahve getirme veya bir şeyler ikram etme bahanesiyle, her gelen dünüre çıkar, kendini gösterir. Kız, dünür yakınlarınca baştan aşağı süzülerek tetkik edilir ve dünürler müsaade isteyerek evden ayrılır. Bütün bu tetkiklerden sonra dünürler kızı beğenmiş ise, ikinci kez dünürlüğe gelinerek, Allah'ın emri ve Peygamberin kavli ile kız istenir. Kız tarafı bu arada düşünmek için kızlarına sormak için fırsat ve müsade isterler. Kız tarafı bu arada dünür olacak aileyi tanıyorlarsa daha çabuk karar verirler ancak dünürler yabancı ise çevresini araştırıp münasip birileri olup olmadığına karar verirler. Bu arada damat olacak gencin işi olup olmadığına da çok dikkat ederler. Ailenin ekonomik durumunu göz önüne alırlar. (Büyüklerimizin anlattığına göre eskiden kız tarafı erkek tarafının tarlası çokmu, hayvanı bolmu bunlara bakarmış. Erkek tarafı ise kızın güçlü kuvvetli olmasına dikkat edermiş. Tarlada verimli çalışabilmesi için). Nihayetinde son dünür gidişinde kız tarafı kabul ederse söz kesilir, duası yapılır ve kahveler veya çaylar içilir. Bu arada düğün için bir takım planlar yapılır. Nişan yapılıp yapılmayacağına, yapılacaksa tarihine karar verilir. Alınması gereken çeyizler ve altınlar belirlenir. Nişan öncesi Havza veya Ladik gibi ilçelerimize gidilerek bir takım eksikler alınır buna köyümüzde eksik görme denir.
Gelinlik ziyareti: Erkek tarafı hem kaynaşmayı sağlamak hemde ilişkileri sıcak tutmak amacı ile zaman zaman kız evine gelinlik ziyaretinde bulunurlar. Bu arada elleri boş gitmezler. Çeşitli hediyeler ve çeyizlik malzemelerde götürüler.
Nişan: Bazen nişan kararı alınmadı ise nişan töreni yapılmadan düğünde yapılır. Fakat nişan yapılacaksa nişan hazırlıkları başlar. Nişan için davetiye olmaz bunun yerine kız tarafından genellikle genç kızlar veya kadınlar şeker dağıtarak köyü kapı kapı gezerek nişana davet ederler. Köyümüzde şu an için düğün salonu olmadığından evlerin önünde müsait bir alanda nişan yapılır. Nişan ve düğünler eskiden (10-15 yıl öncesi) kadınlar kendi aralarında yapardı daha sonra ise kız tarafı damat evine yüzük götürüdü. Bu adete yüzük götürme adeti denirdi. Son zamanlarda karışık nişan ve düğünler yapılmaktadır. (Salon düğünü şeklinde). Nişanı daha çok kadınlar ve kızlar kendi aralarında eğlenerek yaparlar çalgı olarak teyp,müzikseti veya durumu müsait olanlar org-davul getirerek çaldırırlar. Eğlencenin başında damat ve geline nişan yüzükleri takılr alkışlanır.Nişanda da geline bir miktar para,altın ve çeşitli hediyeler takılarak nişan sona erer.
Düğün: Köyümüzde düğünler genellikle cuma akşamı başlar. Bazen mevlitli düğünler olur bunlarda salı akşamları başlatılır. Düğün erkek evinden kız evine bazı eşyaları götürerek başlatılırdı. Buna cins götürme denir. Ancak bu gelenek son yıllarda kalkmaya yüz tutmuştur. Erkek evinde cuma gecesi eğlence olur.Kız evide kendi evinde eğlence yapar.Gelen misafirler ağırlanır yemekler verilir. Erkek tarafı davul-zurna veya orkestra getirerek düğününü şenlendirmeye çalışır. Daha çok gençler kendi aralarında oynarlar. Kız tarafındada eğlenceler sürer. Cumartesi günü gelin hamamı ve damat hamamı vardır. Kız tarafı gelini erkek tarafıda damatı önce hamama götürler daha sonrada kuaföre götürler. Kuaförden sonrada gelin damat düğün resimlerini çekinmek üzere fotoğrafçıya beraberce giderler. Cumartesi gecesi eğlenceler daha geniş kapsamlı olur ve aynı zamanda kına gecesidir bu gece. Düğünü yöneten kişiye yiğitbaşı derler yiğit başı yardımı ilede gecenin sonunda kız evine kına almaya gidilir ve kına alınarak gelinir damata kınası yakılır. Kız evindede gecenin sonunda gelin kınası mumlar eşliğinde yakılır. Bazen gelinin ağlaması için ağıtlar yakılır. Pazar günü damat tarafı gelin çıkarma hazırlıklarına başlar. Genellikle saat 12 civarında kız evine gelin almaya gidilir. Kız evinin önünde bir miktar daha eğlence oyun halay vs yapılır. Gelini kızın yakınlarından iki kişi çıkararak gelin arabasına bindirir. Damata evin önünde kız tarafı hediyeler takarlar.Damat kız tarafı ile tebrikleşir. Bu şekilde gelin çıkarılmış olur. Damatın evine gelince gelin arabadan indirilerek eve çıkarılır. Yine buradada damat yakınları damata çeşitli hediyeler takarlar. Buradada tebrikleşmeler olur ve düğün sona erer.
Nikâh: Nişan takma merasimi veya düğün bittikten sonra sıra nikâh işine gelmiştir. Bu merasim ancak her iki tarafın yakınlarının taraftarlarından aldıkları vekaletnamelerle (gizli söz senedi) olur. Mesela kızın yakın akrabalarından birisi yanına iki şahitle mahallenin imamını alarak mahalle imamı vekaletnameler muvacehesinde nikâhı kıyar. Duasını yapar, bu suretle imam nikâhı kıyılmış olur. Bunu müteakip günlerde de medeni nikâh kıyılır ve resmen karı kocalıkları ilân edilir.
Çeyiz Asma: Çeyiz, gelin çıktığı gün asılır. Kızın sandıkta ne kadar eşyası varsa bir odaya serilir, duvarlara asılır. Burada gelin kızın bizzat kendi eliyle işlediği işler, danteller, örgüler, entariler, iç ve dış çamaşırları, terlikleri çorap ve ayakkabılarına kadar her şey teşhir edilir. Yanı başında kızın yatak, yorgan ve bakır takımları da bulunur. Çeyiz görmeye yakın akrabaları ve komşuları çağrılır.
Not: Düğün geleneklerimiz her düğünde aynı olmayıp ufak tefek değişiklikler gösterebilmektedir. Yazımızda unutulmuş veya eksik kalmış konular bulunabilir. Bu sebeplerden dolayı affınıza sığınıyorum.